गोष्ट अरुणिमाची इयत्ता दहावी | 10th marathi gosht arunimachi

10th marathi gosht arunimachi,गोष्ट अरुणिमाची इयत्ता दहावी,gosht arunimachi,,गोष्ट अरुणिमाची

 लेखिकेचा परिचय

सुप्रिया खोत (१९८०)

सुप्रिया खोत या मराठी भाषेतील वृत्तपत्रे व मासिके यांद्वारे लेखन करणाऱ्या प्रसिद्ध लेखिका आहेत. त्यांनी 'छात्र प्रबोधन', पुणे येथे काही काळ साहाय्यक संपादिका म्हणून काम केले आहे.

लेखिकेचे साहित्यलेखन

महाराष्ट्र टाइम्स, पुढारी, कृषिवल यांतून त्यांची सदरे प्रसिद्ध झाली आहेत.

पाठाची पार्श्वभूमी

प्रस्तुत पाठ हा 'छात्र प्रबोधन, मार्च २०१६' या मासिकातील असून जिद्द, चिकाटी, दुर्दम्य महत्त्वाकांक्षा, प्रयत्नवाद या साऱ्या गुणांचा आदर्श घ्यावा असे व्यक्तिमत्त्व 'अरुणिमा' हिचा जीवनप्रवास या पाठातून रेखाटला आहे. अपंगत्वाने खडतर बनलेल्या आयुष्यातील प्रत्येक टप्पा तिने हार न मानता कसा गाठला, आपला आदर्श जगासमोर कसा ठेवला, तिथपर्यंतचा तिचा प्रवास' या साऱ्याचे वर्णन सुप्रिया खोत यांनी सविस्तरपणे केले आहे. स्पष्ट ध्येयाला आत्मविश्वास, जिद्द, प्रयत्नांची जोड दिल्यास यशप्राप्ती निश्चित असते या गोष्टीची जाणीव प्रस्तुत पाठ आपणास करून देतो.

पाठातील मुख्य मुद्दे:

• अरुणिमा सिन्हा:
  एक सामान्य तरुणी, जी रेल्वे अपघातात आपला पाय गमावते, पण जिद्द आणि धैर्याने पुन्हा उभी राहते. 
  
  
• एव्हरेस्टची चढाई:
  एव्हरेस्ट सर करण्याचे स्वप्न पूर्ण करण्यासाठी ती अपघातानंतरही सराव करते आणि यशस्वीपणे शिखर गाठते. 
  
  
• प्रेरणादायी प्रवास:
  हा धडा जिद्द, चिकाटी आणि सकारात्मक दृष्टिकोन याबद्दल बोलतो, जो कोणत्याही आव्हानावर मात करण्यास मदत करतो. 
  
  
• शारीरिक आणि मानसिक बळ:
  धडा केवळ शारीरिक बळावर नव्हे, तर मानसिक बळावर आणि दृढनिश्चयावर अधिक लक्ष केंद्रित करतो. 

पाठातील वाक्प्रचार व त्यांचे अर्थ :

• अग्निदिव्याला सामोरे जाणे  :-   अतिकठिण प्रसंगांना सामोरे जाणे.
• आवर घालणे :-   लगाम लावणे, बंधन घालणे.
• अंतरंग घायाळ करणे. :  मन दुखावणे.
• जीवनमरणाच्या सीमारेषेवर असणे  :   कधीही मृत्यू येईल अशा अवस्थेत असणे.
• डाव साधणे : संधी साधणे.
• तावून सुलाखून निघणे  :   अनंत अडचणीतून सहीसलामत बाहेर पडणे, 
• देवाघरी जाणे :   मृत्यू येणे 
• पित्त खवळणे  :  खूप राग येणे.
• भावनेच्या आहारी जाणे.  :  भावनाविवश होणे.
• लक्ष वेधून घेणे  :  लक्ष आकर्षित करणे
• लाथा बुक्क्यांचा प्रसाद देणे.  :  खूप मारणे.
• वावड्या उठणे  :  अफवा पसरणे.
• विचलित करणे  :  एखादया विचारापासून लक्ष दूर नेणे.
• शुद्ध हरपणे.  :  बेशुद्ध होणे.
• शिरोधार्य मानणे.  :  समोरच्याचे सांगणे मनापासून मान्य करणे.
• सर करणे   :  जिंकणे.
• सहनशक्तीचा अंत होणे.   :  सहन करण्याची क्षमता संपणे.
• सिद्ध करणे  :   पटवून देणे.

 

पाठात आलेल्या संकल्पना  :

AIIMS (ऑल इंडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्स) : 

    ही स्वायत्त संस्था १९५६ मध्ये भारतात स्थापन करण्यात आली असून सर्वांना उत्कृष्ट वैद्यकीय उपचार मिळावेत याकरता याची विविध केंद्रे भारतात उभारण्यात आली आहेत. संस्थेच्या अधिनियमानुसार सर्व स्तरांवर वैदयकीय क्षेत्रातील उत्कृष्टतेची जोपासना करण्यासाठी तिची स्थापना केली गेली.याची केंद्रे नवी दिल्ली, भोपाळ, भुवनेश्वर, पटना, रायपूर इत्यादी ठिकाणी आहेत.

नेहरू गिरीभ्रमण प्रशिक्षण केंद्र :

या उत्तर काशीमधील संस्थेच्या स्थापनेने 'गिर्यारोहण' समाजाभिमुख झाले. यातून भारतीय लष्करातील जवानांनाही गिर्यारोहणाचे धडे दिले जातात.

बचेंद्री पाल :

बचेंद्री पाल या भारतातील सर्वपरिचित गिर्यारोहक असून एव्हरेस्ट सर करणाऱ्या पहिल्या भारतीय महिला आहेत. आज कित्येकांसाठी त्या आदर्श ठरल्या आहेत.

बेसकॅम्प :

गिर्यारोहण करताना काही काळ विश्रांती करता व प्राथमिक सुविधांचा पुरवठा करण्याकरता असलेली ठिकाणे शेरपा येथील सुविधांची व्यवस्था करतात. काही काळ या ठिकाणी थांबून आवश्यक सामान घेऊन गिर्यारोहक पुढील मार्गक्रमण करतात.

माऊंट एव्हरेस्ट :

जगातील सर्वांत उंच हिमालयातील पर्वतशिखर असून ते नेपाळ व चीन या देशाच्या सीमेजवळ आहे. हे शिखर सर करण्याचे स्वप्न प्रत्येक गिर्यारोहक पाहतोच.

शेरपा :

हे नेपाळमधील हिमालयीन प्रदेशातील मूळ निवासी असून हिमालयाची इत्थंभूत माहिती असल्याने गिर्यारोहकांकरता गाइड म्हणून अथवा सामान उचलण्याकरता मदत करणारे म्हणून ते प्रसिद्ध आहेत. हा त्यांचा व्यवसाय असतो.

CISF (सेंट्रल इंडस्ट्रिअल सिक्युरिटी फोर्स) :

(केंद्रीय औदयोगिक संरक्षण दल) महत्त्वाच्या औदयोगिक केंद्रांच्या, संवेदनशील ठिकाणांच्या संरक्षणाचे कार्य करते.

राष्ट्रीय स्तरावरील व्हॉलीबॉलपटू अरुणिमा सिन्हा यांनी स्वतः सांगितलेला अनुभव, प्रवास व्हिडीओ पहा. 

This Video Use Form Youtube by Blogger Editor